Repertorium der mittelalterlichen Autoritäten

Wo4

Wolfenbüttel Herzog August Bibliothek, Cod. 127a Blankenburg
Umfang 190 Bll.; hier 83r-86v
Datierung 3. V. 15. Jh.
Schreiber Unbekannte Hand
Schreibsprache Nordniederdeutsch/Lübisch (Lüneburg? H. Butzmann S. 134; C. Borchling. S. 116)
Inhalt u. a. Speculum humanae salvationis, Ludolfs von Sudheim Reise ins Heilige Land, Der Leyen Doctrinal, Lüneburger Chronik  bis 1414
Anzahl und Form 33 Vierzeiler
Autoritäten-Freidanke

Marburger Repertorium der Freidank-Überlieferung

und Handschriftencensus

Katalog
  • Butzmann, Hans: Die Blankenburger Handschriften. Frankfurt am Main 1966. (= Kataloge der Herzog-August-Bibliothek Wolfenbüttel. Die neue Reihe. Bd. 11) S. 134-137.
Archivbeschreibung --
Literatur
  • Borchling, Conrad: Mittelniederdeutsche Handschriften in Wolfenbüttel und benachbarten Bibliotheken. [Dritter Bericht]. Göttingen 1902 (= Nachichten von der Königl. Gesellschaft der Wissenschaften zu Göttingen. Phil.-hist. Klasse. 1902. Beiheft) , S. 118-119. [online]
  • Franke, Ruth: Peter van Zirns Handschrift. Ein deutsches Schulbuch vom Ende des 15. Jh. Berlin 1932 (= Germanische Studien 127), S. 24.
Anschrift Herzog August Bibliothek
Handschriften-Abteilung
Lessingplatz 1
38304 Wolfenbüttel
Bearbeiter Kathrin Wenzel (5.6.2006)

 

 

Transkription


<83r>
Eyn anbegyn aller salicheyt
Is de vruchte godes de ewighe wyesheyt

(1) Salomon spricket
Aller wyesheyt fundament
Isset dat men got leff hefft vnde kent
Vnde anbeden enen got
Vnde holden dar to syn ghebot

(2) S(anc)tus jeronimus spricket
We na der werlde gut vnde ere steyt
Vnde wemet wol in synen su+"nden geyt
Dat is eyn teken ghewys
Syner ewygen vordomenys
 
(3) S(anc)tus gregorius spricket
Wat schal rikedom vnde gut
Synt ik v(m)mer steruen moet
Tytlik gut ku(m)met vnde vert
De ewyge vroude is alle wege wert

(4) Aristotiles spricket
Mer bouen alle schole gy keren
Iuwe myldicheyt to groten eren
Dar ku(m)met lon aff bou+"en all <83v>
Dat iu ewichlik blyuen schal

(5) Dauid spricket
De syne hopene in rikedom zeyt
Dat ny(m)met gerne eyn ydel ende
De graue synt syn v(m)me cleyt
Vnde de helssche pine ane ende

(6) Vrydanck spricket
Ik hebbe gut dat ne is nycht myn
Och got wes mach et syn
It ne steyt nycht mer in myn ghebot
Den ik vortere vnde geue v(m)me got

(7) S(anc)tus johannes spricket
We de werlt kuset
Dar mede he got vorluset
Wen dat denne geyt an eyn scheyden
So is he qu+"yet van en beyden

(8) S(anc)tus bernardus spricket
Synt de dot nemande enschonet
We schal denne de werlt my(n)nen
De werlt ene selden lonet
Efftu dat rechte wu+"lt vorsynnen

(9) Salomon spricket
Alle der werlde wyesheyt licht an eme synne
Dat wy vns keren an ewicheyt
Wente alle vnse kunst an vns vorgeyt
Wente wy moten yo van hynne

(10) S(anc)tus ambrosius spricket
O du+" eddel creatu+"re <84r>
Wultu+" myt gode vor enyget syn
So suc in <den über Zeile> adel der selen dyn
Vnde dode dyne bose nature

(11) S(anc)tus bernardus spricket
Alle dat qu+"aet dat wy lyden
Dat vordenet vnse sunde
Dede wy alse wy scholden
Got de dede allent wat wy wolden

(12) S(anc)tus petrus ap(ostu)lus spricket
Wu+"ltu behalden dat ewyge leu+"ent
So vlu+"e qu+"aet vnde holt dyk in dogeden eu+"en
Wentte ghewonheit doge(n)tliker zaken
En ne kan de nature nycht wol anders ghemaken

(13) Catho spricket
Dencke wat du werst byst vnde ok schalt werden
Du syest ju+"nck effte olt up erden
Settestu dat in dynen syn
So deystu der sunde vele myn

(14) Ceneca <sic!> spricket
Dat sunde nicht sunde enwere <gebessert aus enweren>
Nochten weren se my v(n)mere
V(m)me ere grote vnnledicheyt
Dat bewyset my myn beschedenicheit

(15) S(anc)tus bernardus spricket
Id is eyn hillich virdach
Alse men van sunden vyren mach
De doget bou+"en alle doget geyt
De eme bosen willen wedder steyt

(16) Salomon spricket <84v>
Salomon spricket de wyse here
Neen dvngk hatet got mere
Dan houart dat vorstayt
Wente sy bouen alle sunde gaet

(17) Danyel spricket
We dusse korte tijt
Vor de ewige(n) vroude ny(m)met
De hefft syk soluen bedragen
Vnde ty(m)mert up enen regen bogen

(18) S(anc)tus thomas spricket
Wy synt hir <hir a. l. R. ergänzt> vromde geste
Vnde ty(m)meren grote veste
My hefft wu(n)der dat wy nycht en mu+"ren
Dar wy ewichliken mogen duren

(19) S(anc)tus paulus spricket
[Wy synt gestr.] We na dem(e) geiste vn(d) na der warheit leuet
De ne mach nycht vorderu+"en
Wente we na deme vlessche leuet
De moet ewichliken steruen

(20) S(anc)tus jeronim(us) spricket
Dyt spricket got der here
De otmodich vnde duldich were
Vnde suluen wol bekende syk
De mynssche were gar selich

(21) S(anc)tus job spricket
Wes gerne alleyne
Vnde holt dyne dancken reyne <85r>
Vnde holt vor ogen de teyn ghebot
Vnde bouen alle dyngk so hebbe leff got

(22) S(anc)tus jeronim(us) spricket
Gut vnde lant mote wy begeuen
Vnse dat volget vns na vnsem(e) leuen
Hir v(m)me doe alle dyngk in deme besten
Effte dat alle dage were in dyme lesten

(23) S(anc)tus augustinus spricket
My ne wart nye beter dyngk bekant
Alse ik my kan vorsynnen
Den horsamycheit in ordens bant
Vnde dat van rechter mynen

(24) S(anc)tus ysayas spricket
We dar drecht van bynnen schyn
Van gheprofften orden
He en drage leue in deme herten syn
He wert anders syner selen enmorder

(25) S(anc)tus augustinus spricket
Wo derstu+" dar jnne leuen
Dar du node woldest jnne steruen
Jn alle dynen werken
Schaltu dynen ende merken

(26) S(anc)tus jeronimus spricket
Alse du schalt steruen wan du denne woldest willen
Dat du gut heddest gedan
De wyle du+" byst ghesunt wyff effte man
Des schaltu in der tijt bestan

(27) Vrydanck spricket <85v>
Syet recht vnde bescheyt
Der doghede cronen drechyt
So ne hebbe ik nicht beters ghelesen
Den woldun vnde vrolik wesen

(28) S(anc)tus bernardus spricket
De nycht enhort de ste(m)me der armen
Vnde en let syk er ghebrek nycht erbarmen
De ne schal got horen nycht
Alse he komet in grot vordreyt

(29) S(anc)tus jeremyas spricket
Synt alle werk lon schalen vntfan
So is dat gude wol gedan
Wat licht dy dar an wo du leuest up erden
Dat du ewich salich mogest werden

(30) S(anc)tus augustinus spricket
Dencke an den ju(n)gesten dach
Alse men scryet owy vnde owach
Dar eyn jtlik moet rede geuen
Wat begangen hefft syn leuent

(31) S(anc)tus jeronim(us) spricket
De woldat hebbet begangen
De gan in de ewicheyt
De bosen moten gan geu+"angen
In dat vur dat nu(m)mer vorgeyt

(32) Vnse leu+"e here spricket
Alsullik gherichte wyl ik dy geuen
Alse du+" hest ghedan in dyme leu+"en <86r>
Hestu denne vele gudes ghedan
So wyl ik dy in myn rike vntfan

(33) Vrydanck spricket
Vele gheyaget vnde nycht gheu+"a<n>gen
Vele ghehort vnde nycht vorstanden
Vele gheseen vnde nycht ghemerket
Dat synt alle vorloren werke

Erläuterung:
u+": Vokal u durch graphisches Mittel gekennzeichnet, vom Schreiber unregelmäßig genutzt